احتمالاً اسم «بوتاکس کازمتیک» (Botox Cosmetic) به گوشتان خورده. این همان بوتاکس معروفی است که برای زیبایی استفاده می‌شود و در واقع یک شکل بسیار خالص و تصفیه‌شده از ماده‌ای به نام «بوتولینوم توکسین A» است. این ماده یک نوع پروتئین است که وقتی به مقدار خیلی کم و دقیق توسط پزشک متخصص به عضلات پیشانی شما تزریق می‌شود، کار جالبی انجام می‌دهد.
عصب‌ها مثل سیم‌هایی هستند که به عضلات پیام می‌رسانند و به آن‌ها دستور حرکت (انقباض) می‌دهند. بوتاکس وقتی وارد عضله می‌شود، به بخش خاصی از این سیم‌های عصبی می‌چسبد. در آنجا، یک پروتئین کلیدی به نام "SNAP-25" را که برای ارسال پیام انقباض ضروری است، از کار می‌اندازد.
نتیجه این کار چیست؟ ماده شیمیایی اصلی که مسئول انتقال پیام انقباض از عصب به عضله است (یعنی «استیل کولین»)، دیگر نمی‌تواند آزاد شود. وقتی استیل کولین آزاد نشود، عضله‌های پیشانی شما (مثل عضله پهن پیشانی به نام «فرونتالیس» که باعث ایجاد خطوط افقی می‌شود، و عضلات ناحیه اخم یا «گلابلا» که خط اخم را ایجاد می‌کنند) دیگر نمی‌توانند مثل قبل خودشان را جمع کنند و منقبض شوند.
کدام چروک پیشانی با بوتاکس بهتر می‌شوند؟
بوتاکس به طور رسمی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان دو نوع الگوی اصلی چروک در قسمت بالایی صورت تأیید شده است:
خطوط افقی پیشانی:
این‌ها همان چروک‌های عرضی هستند که وقتی شما ابروهایتان را از روی تعجب یا برای دقت بیشتر بالا می‌برید، روی پیشانی‌تان ظاهر می‌شوند. دلیل ایجاد این خطوط، فعالیت بیش از حد عضله پهن و بزرگ پیشانی است که وظیفه‌اش بالا بردن ابروهاست.
خطوط اخم:
این‌ها چروک‌های عمودی هستند که بین دو ابرو ایجاد می‌شوند و ظاهری شبیه به عدد ۱۱ پیدا می‌کنند. مقصر اصلی ایجاد این خطوط، فعالیت عضلات کوچک‌تری به نام کوروگیتور و پروسروس است که وقتی اخم می‌کنید، منقبض می‌شوند.
خدمات ارائه شده در تله‌ژین
کاربردهای دیگر بوتاکس در پیشانی :
علاوه بر این دو مورد که رسماً تأیید شده‌اند، پزشکان متخصص و باتجربه‌ای که به خوبی با آناتومی صورت آشنا هستند، گاهی اوقات از بوتاکس به صورت آف لیبل هم استفاده می‌کنند. آف لیبل، یعنی استفاده از دارو برای مواردی که هنوز تأییدیه رسمی و مستقیم FDA را برای آن کاربرد خاص نگرفته، اما بر اساس تجربه و شواهد علمی، می‌تواند مؤثر و ایمن باشد. مثلاً، برخی پزشکان با تزریق مقادیر بسیار کم بوتاکس در قسمت‌های پایینی عضله پیشانی و نزدیک به ابروها، به موارد زیر کمک می‌کنند:
بهبود حالت گوشه ابروها:
این کار می‌تواند به آرامی گوشه‌های خارجی ابرو را کمی به سمت بالا بکشد و یک اثر «لیفت خیلی خفیف و طبیعی» به ابروها بدهد، که باعث بازتر و شاداب‌تر به نظر رسیدن چشم‌ها می‌شود.
صاف کردن چروک‌های مایل پیشانی:
گاهی اوقات چروک‌هایی به صورت مایل یا کج از پیشانی به سمت خط رویش موها کشیده می‌شوند. میکرودوزینگ بوتاکس می‌تواند به نرم‌تر شدن این خطوط هم کمک کند.
بوتاکس چطور عضلات پیشانی را فلج می‌کند؟
وقتی پزشک بوتاکس را به عضلات پیشانی شما تزریق می‌کند، اتفاقات زیر می‌افتد:
چسبیدن به عصب:
مولکول‌های بوتاکس با سرعت به پایانه‌های عصبی این عضلات می‌چسبند.
ورود به داخل عصب و ایجاد تغییر:
بوتاکس وارد سلول عصبی می‌شود و در آنجا یک پروتئین مهم به نام "SNAP-25" را که برای ارسال پیام انقباض به عضله ضروری است، از کار می‌اندازد.
قطع شدن دستور انقباض:
وقتی این پروتئین غیر فعال شود، عصب دیگر نمی‌تواند استیل کولین را که به عضله دستور انقباض و انبساط می‌دهد، آزاد کند. در نتیجه، عضله دیگر پیامی برای انقباض دریافت نمی‌کند و شل و آرام باقی می‌ماند.
تأثیر بوتاکس بر صاف شدن چین و چروک پیشانی چیست؟
عضله پیشانی تنها عضله‌ای است که ابروها را به سمت بالا می‌کشد. وقتی بوتاکس این عضله را آرام می‌کند، دیگر آن کشش مداوم و تکراری به سمت بالا که باعث تا خوردن پوست و ایجاد خطوط افقی روی پیشانی می‌شود، اتفاق نمی‌افتد و چروک‌ها صاف می‌شوند.
یک نکته مهم این است که پزشک ماهر با تزریق دقیق، معمولاً حواسش هست که تمام فیبرهای این عضله از کار نیفتند و فیبرهای کناری‌تر هنوز کمی توان حرکت داشته باشند. این کار کمک می‌کند تا ابروها حالت طبیعی خود را حفظ کنند و دچار افتادگی نشوند.
مراحل تزریق بوتاکس پیشانی در کلینیک
مشاوره و تعیین مقدار بوتاکس:
اول از همه، پزشک با دقت عضله‌های پیشانی شما را بررسی می‌کند. از شما می‌خواهد اخم کنید و ابروهایتان را بالا ببرید تا ببیند خطوط چطور و کجا ایجاد می‌شوند و قدرت عضلاتتان چقدر است.
بر اساس این بررسی، مقدار بوتاکس لازم برای شما مشخص می‌شود. معمولاً خانم‌ها برای کل پیشانی به ۱۰ تا ۲۰ واحد و آقایان به ۲۰ تا ۳۰ واحد بوتاکس نیاز دارند که در ۴ تا ۸ نقطه در قسمت‌های مرکزی و کناری پیشانی تزریق می‌شود. البته اگر عضلات قوی‌تری داشته باشید یا خطوط عمیق‌تر باشند، ممکن است پزشک مقدار بیشتری را صلاح بداند.
آمادگی‌های قبل از تزریق:
خیلی مهم است که حدود ۴ تا ۷ روز قبل از روز تزریق، از مصرف داروهایی مثل آسپرین، ایبوپروفن (و سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی) و همچنین مکمل‌هایی مانند روغن ماهی، جینکوبیلوبا یا ویتامین E خودداری کنید. این کار کمک می‌کند احتمال کبودی در محل تزریق خیلی کمتر شود.
روزی که برای تزریق می‌آیید، صورتتان باید تمیز و بدون آرایش باشد. پوست شما ابتدا با محلول ضدعفونی‌کننده تمیز می‌شود. اگر دوست داشته باشید، می‌توانید از کرم بی‌حسی موضعی هم استفاده کنید تا موقع تزریق راحت‌تر باشید.
نحوه تزریق:
پزشک با استفاده از یک سوزن بسیار نازک و ظریف، مقدار کمی بوتاکس (حدود ۱ تا ۳ واحد در هر نقطه) را با فاصله‌های تقریباً یک سانتی‌متری، مستقیماً به داخل عضله‌های پیشانی تزریق می‌کند.
یک نکته خیلی مهم این است که تزریق باید حداقل یک سانتی‌متر بالاتر از لبه استخوانی بالای ابرو انجام شود تا از افتادگی ابرو جلوگیری شود.
برای نقاط کناری پیشانی هم معمولاً یا مقدار بوتاکس کمتری تزریق می‌شود یا تزریق کمی سطحی‌تر انجام می‌گیرد. این کار به این دلیل است که هم ابروها یک حالت لیفت ملایم و طبیعی پیدا کنند و هم از ایجاد حالت شیطانکی در ابروها جلوگیری شود.
مراقبت‌های بعد از تزریق:
بلافاصله بعد از تزریق، خیلی مهم است که تا چهار ساعت در حالت نشسته یا ایستاده باقی بمانید و دراز نکشید.
در همان روز تزریق، به صورتتان دست نزنید، آن را ماساژ ندهید و روی صورت نخوابید.
ورزش سنگین و فعالیت‌هایی مثل سونا را هم بهتر است به روز بعد موکول کنید.
اگر کمی قرمزی یا برجستگی‌های خیلی کوچک در محل تزریق دیدید، نگران نباشید؛ این حالت طبیعی است و معمولاً طی ۳۰ دقیقه کاملاً از بین می‌رود.
صاف شدن چروک‌ها و اولین نشانه‌های اثر بوتاکس معمولاً از روز سوم تا پنجم بعد از تزریق شروع می‌شود، و نتیجه نهایی و کامل آن حدود روز دهم تا چهاردهم خود را نشان می‌دهد. این اثر معمولاً سه تا چهار ماه باقی می‌ماند و بعد از آن برای حفظ نتیجه، نیاز به تزریق مجدد خواهید داشت.
چه زمانی اثر بوتاکس پیشانی آغاز می‌شود و چقدر ماندگاری دارد؟
شروع اثر و بهترین نتیجه: معمولاً ۳ تا ۵ روز بعد از تزریق بوتاکس، کم‌کم متوجه می‌شوید که خطوط و چروک‌های پیشانی‌تان شروع به باز شدن و صاف‌تر شدن کرده‌اند. این اثر به تدریج بیشتر می‌شود و حدود ۱۰ تا ۱۴ روز بعد از تزریق، به حداکثر صافی و بهترین حالت خودش می‌رسد.
ماندگاری اثر: این ظاهر جوان‌تر و صاف‌تر پیشانی، در بیشتر افراد به طور میانگین حدود ۳ تا ۴ ماه دوام دارد. هم تحقیقات علمی دقیقی (که نشان داده بیش از ۶۰٪ افراد بعد از یک ماه بهبودی قابل توجهی داشته‌اند و اثر دارو به طور متوسط تا ۱۲۰ روز باقی مانده) و هم تجربیات واقعی در کلینیک‌ها، این مدت زمان ماندگاری (یعنی ۱۲ تا ۱۶ هفته) را تأیید می‌کنند.
یک خبر خوب هم اینکه اگر تزریق بوتاکس را به طور منظم و در فواصل توصیه شده توسط پزشک تکرار کنید، ممکن است به مرور زمان عضله پیشانی کمی ضعیف‌تر شود (یک جور آتروفی خفیف و بی‌ضرر) و در نتیجه، فاصله بین تزریق‌ها کمی بیشتر شود یا اثر بوتاکس کمی طولانی‌تر بماند.
چه عواملی روی مدت ماندگاری بوتاکس تأثیر می‌گذارند؟
چند عامل می‌تواند باعث شود اثر بوتاکس در بعضی افراد کمی کوتاه‌تر یا طولانی‌تر باشد:
عوامل کاهنده اثر:
اگر عضله پیشانی شما خیلی قوی است، اگر چروک‌هایتان از ابتدا بسیار عمیق بوده‌اند، اگر فعالیت‌های ورزشی خیلی شدید و سنگین انجام می‌دهید، یا اگر سوخت‌وساز (متابولیسم) بدن شما به طور کلی بالاست، ممکن است اثر بوتاکس کمی زودتر از معمول از بین برود.
عوامل شاید افزاینده اثر:
برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مکمل زینک (روی) و همچنین استفاده منظم از ضدآفتاب قوی، ممکن است به طولانی‌تر شدن اثر بوتاکس کمک کند.
چه زمانی برای تزریق مجدد بوتاکس پیشانی مناسب است؟
با توجه به این موارد، بیشتر پزشکان و متخصصان پوست توصیه می‌کنند که برای حفظ مداوم صافی و جوانی پوست پیشانی و در عین حال داشتن حالتی طبیعی و بدون اغراق در چهره، هر سه تا چهار ماه یکبار برای تزریق مجدد بوتاکس مراجعه کنید.
عوارض احتمالی بوتاکس پیشانی
بوتاکس پیشانی معمولاً یک روش بسیار ایمن است، اما مثل هر اقدام پزشکی دیگری، ممکن است عوارض جانبی خفیف و گذرا داشته باشد.
عوارض رایج و خفیف
بیشتر افرادی که بوتاکس پیشانی تزریق می‌کنند، اگر هم عارضه‌ای داشته باشند، معمولاً خیلی جزئی است. این عوارض می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
کمی درد، قرمزی، یا کبودی خیلی کوچک در محل سوزن‌ها.
سردرد: حدود ۴ تا ۱۳ درصد افراد ممکن است بعد از تزریق دچار سردرد خفیفی شوند که این سردرد هم معمولاً طی ۲۴ ساعت و بدون نیاز به درمان خاصی، خودبه‌خود خوب می‌شود.
افتادگی ابرو یا پلک (پتوز): این عارضه خوشبختانه خیلی شایع نیست (در تحقیقات معتبر، کمتر از ۲ درصد افراد دچار شده‌اند). افتادگی ابرو یا پلک زمانی اتفاق می‌افتد که داروی بوتاکس به طور ناخواسته کمی به عضله بالابرنده پلک یا قسمت‌های پایینی عضله پیشانی که ابرو را نگه می‌دارند، نفوذ کند. خبر خوب این است که این حالت تقریباً همیشه موقتی است و با از بین رفتن تدریجی اثر بوتاکس (معمولاً طی ۳ تا ۴ ماه)، ابرو و پلک به حالت عادی خود برمی‌گردند.
مشکلات کمتر شایع دیگر
موارد دیگری مثل نامتقارن شدن جزئی در حالت ابروها، پیدا شدن چروک‌های جدید در اطراف ناحیه تزریق (به اصطلاح چروک‌های جبرانی)، خشکی چشم، یا یک حس کسالت خفیف شبیه به سرماخوردگی هم خیلی به ندرت و معمولاً به شکل خفیف گزارش شده‌اند. واکنش‌های خیلی جدی و عمومی در کل بدن بعد از تزریق بوتاکس زیبایی فوق‌العاده نادر هستند، مگر اینکه فرد از قبل بیماری‌های خاص عصبی-عضلانی داشته باشد یا در محل تزریق، عفونت پوستی فعالی وجود داشته باشد (که در این موارد اصلاً نباید تزریق انجام شود).
روش‌های کاهش عوارض بوتاکس پیشانی
خوشبختانه با رعایت چند نکته ساده توسط پزشک و خود شما، می‌توان احتمال بروز این عوارض را خیلی کم کرد:
نقش مهم پزشک در تزریق دقیق:
انتخاب صحیح نقاط تزریق: پزشک ماهر و باتجربه با دقت نقاط تزریق را انتخاب می‌کند. مثلاً برای پیشانی، تزریق‌ها باید حداقل ۱ سانتی‌متر بالاتر از لبه استخوانی بالای ابرو انجام شوند و برای قسمت‌های کناری پیشانی معمولاً از دوزهای کمتری استفاده می‌شود تا هم حالت طبیعی ابروها حفظ شود و هم از افتادگی آن‌ها جلوگیری گردد.
استفاده از دوز مناسب: مقدار بوتاکس تزریقی هم خیلی مهم است. معمولاً برای خانم‌ها ۱۰ تا ۲۰ واحد و برای آقایان ۲۰ تا ۳۰ واحد برای کل پیشانی کافی است. تزریق بیش از حد نیاز (اُوردوز)، خطر افتادگی ابرو و سایر عوارض را بیشتر می‌کند.
کارهایی که شما می‌توانید انجام دهید:
آمادگی قبل از تزریق: حدود ۴ تا ۷ روز قبل از تزریق، از مصرف داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن (و سایر داروهای رقیق‌کننده خون) خودداری کنید تا احتمال کبودی کمتر شود. همچنین، اگر هرگونه بیماری عصبی-عضلانی دارید، حتماً به پزشکتان اطلاع دهید.
مراقبت‌های بعد از تزریق: تا چهار ساعت بعد از تزریق، سعی کنید در حالت نشسته یا ایستاده باشید و دراز نکشید. در ۲۴ ساعت اول، به محل تزریق دست نزنید، آن را ماساژ ندهید و از انجام ورزش‌های سنگین خودداری کنید. این کارها کمک می‌کند تا بوتاکس به جاهای ناخواسته حرکت نکند.
بوتاکس پیشانی برای چه کسانی ممنوع یا پُرخطر است؟
بوتاکس پیشانی برای خیلی از افراد یک روش عالی و کم‌خطر برای جوان‌سازی است، اما برای گروهی از افراد و در شرایط خاص، ممکن است مناسب نباشد یا حتی خطرناک باشد. مهم‌ترین موارد این‌ها هستند:
عفونت یا التهاب فعال در محل تزریق:
اگر دقیقاً در جایی از پیشانی‌تان که قرار است بوتاکس تزریق شود، هر نوع عفونت پوستی (مثل جوش چرکی یا تبخال فعال) یا التهاب شدیدی وجود داشته باشد، تزریق بوتاکس می‌تواند باعث پخش شدن عفونت یا بدتر شدن التهاب شود.
حساسیت یا آلرژی قبلی به بوتاکس:
اگر قبلاً به خود داروی بوتاکس (هر نوعی از سم بوتولینوم) یا به هرکدام از مواد تشکیل‌دهنده و همراه آن (مثل آلبومین انسانی که در برخی از برندهای بوتاکس وجود دارد) حساسیت شدید و ثابت‌شده‌ای نشان داده‌اید.
بارداری و شیردهی:
هنوز اطلاعات علمی کافی و قطعی در مورد بی‌خطر بودن کامل بوتاکس برای جنین یا نوزاد شیرخوار وجود ندارد. این احتمال نظری وجود دارد که دارو بتواند به جنین یا شیر مادر منتقل شود.
بیماری‌های خاص عصبی-عضلانی:
افرادی که به بیماری‌هایی مبتلا هستند که بر محل اتصال عصب به عضله تأثیر می‌گذارند، مانند میاستنی گراویس، سندرم لامبرت-ایتون، یا ALS، با تزریق بوتاکس (حتی دوزهای کم آرایشی) ممکن است دچار ضعف شدید و منتشر در عضلات بدن، مشکل در بلع غذا، یا حتی مشکلات تنفسی شوند.
مشکلات انعقادی خون یا مصرف داروهای قوی رقیق‌کننده خون:
اگر مشکل انعقاد خون کنترل‌نشده دارید یا داروهای قوی رقیق‌کننده خون (مثل وارفارین با دوز بالا) مصرف می‌کنید، خطر کبودی شدید و تجمع خون زیر پوست (هماتوم) در ناحیه پیشانی که پوست نازکی دارد، بسیار بالا می‌رود.
بیماری‌های عمومی کنترل‌نشده یا توقعات خیلی غیرواقعی از نتیجه:
اگر یک بیماری عمومی جدی و کنترل‌نشده دارید، اولویت با درمان آن بیماری است. همچنین، اگر توقعات بسیار غیرمنطقی و آرمانی از نتیجه بوتاکس دارید (گاهی اوقات این به دلیل اختلالی به نام «اختلال بدشکلی بدن» است که فرد خیلی بیش از حد روی یک نقص جزئی ظاهری تمرکز می‌کند)، حتی اگر تزریق از نظر فنی کاملاً موفقیت‌آمیز باشد، باز هم ممکن است شما از نتیجه راضی نباشید.
هزینه بوتاکس پیشانی در ایران و عوامل مؤثر بر قیمت
به طور متوسط، قیمت هر واحد بوتاکس در ایران حدود 10 تا 22 هزار تومان است. این یعنی یک جلسه معمولی بوتاکس پیشانی (بسته به اینکه خانم باشید یا آقا و چقدر چروک داشته باشید) می‌تواند چیزی بین 1.5 تا 3 میلیون یا بیشتر هزینه داشته باشد.
عوامل مؤثر بر هزینه نهایی بوتاکس پیشانی
برند بوتاکس و مقدار مصرفی:
برندهای مختلف بوتاکس (وارداتی مثل بوتاکس اصلی، دیسپورت، یا برندهای کره‌ای و ایرانی) قیمت‌های متفاوتی دارند. همچنین، هرچه عضلات شما قوی‌تر یا چروک‌هایتان عمیق‌تر باشد، به واحدهای بیشتری بوتاکس نیاز دارید و در نتیجه هزینه بالاتر می‌رود. (مثلاً دیسپورت شاید واحدش ارزان‌تر باشد، ولی تعداد واحد بیشتری از آن لازم است).
تخصص پزشک و موقعیت کلینیک:
پزشکان متخصص و باتجربه‌تر معمولاً هزینه بیشتری دریافت می‌کنند. همچنین، کلینیک‌هایی که در شهرهای بزرگتر و مناطق گران‌تر قرار دارند، به دلیل هزینه‌های بالاتر، ممکن است قیمت‌های بیشتری داشته باشند.
نوسانات ارزی و هزینه‌های واردات:
قیمت دلار و تعرفه‌های گمرکی مستقیماً روی هزینه نهایی بوتاکس‌های وارداتی تأثیر می‌گذارند.
تخفیف‌ها و پکیج‌ها:
گاهی اوقات کلینیک‌ها تخفیف‌های فصلی ارائه می‌دهند یا برای تزریق همزمان چند ناحیه (مثلاً پیشانی و دور چشم) هزینه کمتری در نظر می‌گیرند.
نکته آخر برای برآورد هزینه:
بهترین کار این است که از پزشک خود در مورد یرند دقیق بوتاکس و تعداد واحدهای لازم برای شما سوال کنید. یک پزشک و کلینیک معتبر همیشه در مورد هزینه‌ها شفافیت کامل خواهد داشت و این هم به نفع شماست و هم نشان‌دهنده اهمیت سلامت شما برای آن‌هاست.
جمع بندی
بوتاکس برای آن خط و چروک‌های پیشانی و خط اخم که موقع حرکت دادن صورتتان (مثل اخم کردن یا تعجب)پدیدار می شوند، واقعاً عالی عمل می‌کند. صورتتان طبیعی و جوان‌تر به نظر می اید و معمولاً ۳ تا ۴ ماه هم اثر آن باقی می ماند. اگر بوتاکس توسط یک پزشک خوب و باتجربه انجام شود، خیلی ایمن و عوارض جانبی مانند افتادگی ابرو هم به ندرت اتفاق می افتد.
بررسی‌های گسترده و متاآنالیزها هم تأیید می‌کنند که بیشتر عوارض جانبی بوتاکس پیشانی، خفیف و زودگذر هستند (مثل کمی قرمزی یا درد در محل تزریق، یا سردرد). افتادگی ابرو یا پلک هم که شاید نگران‌کننده‌ترین عارضه باشد، خوشبختانه در کمتر از ۱ تا ۲ درصد موارد اتفاق می‌افتد و این احتمال حتی کمتر هم می‌شود اگر پزشک با دقت و با رعایت اصول صحیح تزریق کند .
اولین دیدگاه را ثبت کنید.